13 Eylül 1941 tarihinde Afyonkarahisar‘da dünyaya geldi, öğretmen Ahmet Hamdi Sezer ( 1979) ile ev hanımı Hatice Sezer’in (d. 1918 – ö. 2004) dört çocuğunun tek erkek olanıdır.
Eğitim hayatı
1958 yılında Afyon Lisesi’nden, 1962’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden mezun oldu. Aynı yıl Ankara‘da hakim adayı olarak göreve başladı. Askerliğini Kara Harp Okulu‘nda yedek subay olarak yaptı.
Dicle ve Yerköy Hakimlikleri ve Yargıtay Tetkik Hakimliği görevlerinde bulundu.
Dicle Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimi olduğu sırada verdiği kararla, 27 Mayıs Darbesi (1960) sonrasında, Güneydoğu Anadolu‘da Demokrat Parti’ye (DP) yakın olduğu gerekçesiyle Türkiye’nin batısına sürülen 55 aşiret reisinden (55’ler olayı) biri olan Ensarioğlu Aşireti‘nin reisi Şeyh Abdürrezzak Ensarioğlu‘nun muhalifleri tarafından el konulan ev ve arsalarının kendilerine iadesini sağladı.
Yargıtay üyeliğine seçildi
Sivil yönetime yeni geçildiği ve Ensarioğlu Aşireti‘nin bölgede dışlandığı bir dönemde verdiği bu kararla bölgede kan dökülmesini önlerken, Dicle’de toplumsal barışı da tesis etti.
Medeni Hukuk alanında 1977 ve 1978’de Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nde yüksek lisans öğrenimi yaptı.
7 Mart 1983’te Yargıtay üyeliğine seçildi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı seçildi
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi üyesiyken Yargıtay Genel Kurulu‘nca belirlenen üç aday arasından dönemin cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından o güne kadar atanmış en genç üye olarak 27 Eylül 1988’de Anayasa Mahkemesi asil üyeliğine atandı. 6 Ocak 1998’de Anayasa Mahkemesi Başkanı seçildi.
Anayasa Mahkemesi Başkanı olarak Nisan 1999’da yaptığı bir konuşma bazı kesimlerce 28 Şubat Süreci’ne de bir eleştiri olarak algılanmış ve bazı gazetelerde manşete taşınmıştı.
Cumhurbaşkanlığına aday gösterildi
25 Nisan 2000’de, Koalisyon liderlerinin yanı sıra muhalefet liderleri Recai Kutan ve Tansu Çiller de dahil 131 milletvekilinin ortak önergesiyle Sezer cumhurbaşkanlığına aday gösterildi.
Sezer, beş partinin ortak adayı olmasına karşın 367 oy gereken ilk iki turda önce 281, sonra da 314 oy aldı. 276 oyun yeterli olduğu son tur 5 Mayıs’ta yapıldı ve Sezer, oylamaya katılan 533 milletvekilinden 330’unun oyunu alarak Türkiye’nin 10. cumhurbaşkanı seçilmiştir. Sezer Cumhurbaşkanlığı görevini 16 Mayıs 2000’de Süleyman Demirel‘den devralmıştır.
Sezer, 2000 yılı Haziran ayında AnaSol-M koalisyonu hükümetinin 28 Şubat Kararları içinde yer alan irticai faliyetlere katıldığı saptananların memuriyetten çıkarılmasını kolaylaştıran kanun hükmünde kararnameyi önce uzun süre bekletti. Hükümetin iki kez yazılı açıklama yapıp ‘Anayasa’ya uygun‘ dediği kararnameyi 8 Ağustos’ta “Hukuk devleti ilkesine aykırı” diyerek iade etti.
Ecevit’in ‘imzalamak zorunda‘ dediği ve ‘yetkisini aşmakla’ suçladığı Sezer, KHK’yı, 14 Ağustos 2000’de 14 sayfalık bir gerekçeyle ikinci kez Sezer’e gönderdi. Ancak Sezer, kararnameyi 21 Ağustos’ta ikinci kez Hükümet’e iade etti.
19 Şubat 2001’deki MGK toplantısında dönemin başbakanı Bülent Ecevit‘e anayasa kitapçığını fırlatmasıyla başlayan 2001 Türkiye ekonomik krizi, kamuoyunda “Kara Çarşamba” olarak adlandırıldı.
1964 yılında Semra Kürümoğlu ile evlenen Sezer; Zeynep , Ebru ve Levent adlarında 3 çocuk babasıdır.