- “Şimdi Türkiye’ye yaptırım zamanı. Erdoğan bizi savaşla tehdit ettiğinde tüm tepki araçlarımızı şimdi tüketmezsek ne zaman yapacağız? Zamanı şimdi…”
Yunanistan eski Dışişleri Bakanı Yardımcısı Giannis Valinakis, Türkiye’ye karşı Yunanistan’ın izlediği politikaları eleştiren, doğru bulmadığını ve eksiklerle dolu olduğunu belirten ve yapılması ve izlenmesi gereken yolu gösteren bir yazıyı kale aldı.
Birlik Gazetesi’nin aktardığına göre; CNN Yunanistan’da kaleme aldığı yazısında Uluslararası İlişkiler Profesörü ve Kostas Karamanlis hükümetinde eski Dışişleri Bakanı Yardımcısı olan Giannis Valinakis, “Şimdi Türkiye’ye yaptırım zamanı. Erdoğan bizi savaşla tehdit ettiğinde tüm tepki araçlarımızı şimdi tüketmezsek ne zaman yapacağız? Zamanı şimdi… Önümüzdeki AB ve NATO Zirveleri göz önüne alındığında ülkemiz ilk olarak hareket etmeli, özellikle artık çıkar hesaplaşması alanında: Diplomaside” ifadelerini kullanıyor. İşte Valinakis’in yazısı:
Türkiye’nin artan cüretine şaşırıyoruz!
“Türkiye’nin her geçen gün artan cüretine hepimiz şaşırıyoruz. Türkiye’nin saldırganlığı “acelecilikle” karşılanamaz. Bir el sıkışmayla iki Türkiye ile kendimizi yeni bir diyaloga acelece sürüklemeyelim. Doğu Ege’deki tüm Yunan adalarına açıkça sahip çıkılması, komşu ülkedeki hemen hemen tüm siyasi güçlerin ortak pozisyonudur.
İkili ilişkiler için olduğu kadar Avrupa düzeni için de bir “megaton bomba”. Bu nedenle, kendi kendine kaybolacak rutin bir olay olarak kayıtsız “sakinlik” ile büyü bozulamaz. Bir plan ve inisiyatif gerektiriyor, özellikle de NATO’daki ivme, Erdoğan’a karşı mümkün olan en elverişli durumdayken.
Ya uzlaşacağız, ya çatışacağız
Tabii ki, “sessiz yazlar”da gerçekten ihtiyaç duyulan turizm ve ülke ekonomisinde kamuoyunu sakinleştirme ve yan etkilere yol açmama çabası şart. Ancak, tehlikenin (ancak artan) sözlü aşağılama akrobasi ile günlük bombardımanı tam tersi sonuçlara yol açar: Hem endişe uyandırmakta hem de başarılı bir yüzleşmeyi baltalamaktadır. Bu nedenle, nispeten daha kötü bir sonuca yol açma tehlikesiyle karşı karşıyayız: Ya ulusal olarak zarar veren Türk taleplerinin uzlaşmayla kabul edilmesi, ya da çatışmanın askerileştirilmesi.
Şüphe uyandırıyor
Hakim anlatımımızın aynı tehditler (Türkiye) tarafından yalanlanması, hakaretler ve gelişmeler nihayetinde daha fazla şüphe uyandırıyor. Ne yazık ki, gelişmeleri doğru okuyamamamız, “akıllı” hamlelerle engelleyemememiz ve nihayetinde Türkiye ile başa çıkmak için tutarlı bir plan hazırlayıp uygulayamamamız etkileyici bir hal alıyor. Ankara’nın bize empoze ettiği ve şu anda sınırların ham bir değişimini içeren herhangi bir “diyalog” için dizginlenemez bir ivmenin yerinde olduğunu görmekten endişe duyuyoruz.
O kadar ciddi değil, şartlı, garantiler ve uluslararası ilkelere dayalı diyalog bir çözüm değil. Ancak tam da tüm bu unsurlar eksik olduğu için, diyalog için utanç verici bir şekilde yalvarıyor ve böylece rakiplere ve dostlara tehlikeli güçsüzlük mesajları gönderiyor gibi görünüyoruz.
Şımarık çocuk Yunanistan’dan farklı başkentlerde şikayet diplomasisi
4 paralel prosedür
Son zamanlarda, Türkiye’nin “iki yüzü”nün komedi-trajik versiyonu eklendi ve iddiaya göre Akar, Erdoğan’a iletişim kanallarının açılmasını kabul etmesi için baskı yaptı. Gerçek anlamda Türkiye açıkça istediğini (Lozan Antlaşması’nı revize etme mantığında) çatışmasız ve dolayısıyla siyasi bir imtiyaz anlaşmasıyla geri adım atarak hediye etmemizi tercih ediyor.
Son zamanlarda komşu (Türkiye) ile dört paralel prosedür üzerinde tartışıyoruz. Sayın Akar üçünü de isimlendirdi: İyi bilinen keşif amaçlı görüşmeler, Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) görüşmeleri ve bilinmeyen “ödün verme anlaşması” (?). Ancak bunlara, Ankara’nın bizi sürüklediği ve yanıt vermeye mecbur bırakıldığımız BM aracılığıyla yapılan resmi mektup da dahil edilmeli. Ancak bize göre bunlar var olmayan sorunlar.
“Soğuk” gönül rahatlığı
Caydırıcılığımızın iki kolundan, silahlı kuvvetlerin güce ve canlılığa sahip olduğu ve operasyonel olarak hazır olduğu göz önüne alındığında, bariz nedenlerle ordu hakkında yorum yapmayacağım. Bununla birlikte, ittifaklarımız kısmına gelince, bir yorum acildir, çünkü birçoğunun “soğuk” gönül rahatlığı, görünüşe göre, Türk planlarının üçüncü şahısların müdahalesiyle müttefikler tarafından önleneceğinden (hatta pratikte geri püskürtüleceğinden) emin olduklarından kaynaklanmaktadır.
Mısır, adım adım Ankara’ya ilerliyor
Birincisi, Doğu Akdeniz’deki “yeni müttefiklerimiz” zaten yoldan sapmış durumda. Erdoğan’ın dengeleyici bir ittifakının temellerinden (görünüşe göre hayali), eşit mesafeleri (o kadar da değil) çoktan hareket ettirdiler. Özellikle Mısır, hem hayati önem taşıyan Libya konusunda (ki biz de yokuz), hem de Türkiye-Libya mutabakatına benzer bir anlaşmayla uyanma riskini aldığımız, bekleyen diğer deniz sınırı konusunda radarımız altında adım adım Ankara’ya doğru ilerliyor.
Erdoğan muhtemelen telefonu dahi açmayacaktır
En önemlisi, ABD ve AB’nin görüşlerimizi destekleyen açıklamaları doğru okunmuyor ve çoğu kez yetersiz kalıyor. Birincisi, aşikar olan (Adalar üzerindeki Yunan egemenliğinin tartışılmaz olduğu) hakkındaki açıklamalara değerli diplomatik sermayeyi harcıyoruz. İkincisi, daha katı olmaları gerekiyordu (üye olmayan Ukrayna’daki muadillerinin bile gerisinde kaldılar). Üçüncüsü, “asıl konu”, yani “silahsızlandırma” (adalar) konusunda sağır gibi bir şekilde sessizler. Dördüncüsü, her zaman Türkiye ile neredeyse kalıcı bir şekilde tüm konularda bir diyalog çağrısı ile eşlik ediyorlar. Beşincisi, müttefikler lehimize müdahale ediyor olsalar bile, Erdoğan muhtemelen telefonu dahi açmayacaktır.
Sonuç olarak, “serin kararlılık” yeterli değildir, çünkü rakibin hareketlerinin pasif bir şekilde tahmin edilmesini ifade eder. Ayrıca gelişmelerin doğru teşhisi ve çok boyutlu bir planla önleyici bir strateji ile hareketlerin inisiyatifinin alınması gerekmektedir. Önümüzdeki AB ve NATO Zirveleri göz önüne alındığında ülkemiz ilk olarak hareket etmeli, özellikle artık çıkar hesaplaşması alanında: Diplomaside (ekipmanda acil verimlilik hamlelerine duyulan acil ihtiyacı göz ardı etmeden) hareket etmelidir.
Putin’e karşı bizim dayanışmamızı talep edip kazanabiliriz
Hem AB’de (daha yüksek baskı potansiyeli ve “yaratıcı veto” potansiyeli olan) hem de NATO’da, Türk ve Rus revizyonizmiyle düzgün bir şekilde ilişkilendirilmeli ve ortak anlaşma ve sınır ihlalleri vurgulanmalıdır. Bu sefer Erdoğan’a karşı bizi reddeden ama şimdi Putin’e karşı bizim dayanışmamızı talep edenlerin dayanışmasını talep edebilir ve kazanabiliriz.
Herhangi bir tehdidin ve sınırların ihlalinin kurumsal olarak kınanması (istisnasız) aşikardır, ancak “nereden gelirse gelsin” (ve dolayısıyla NATO’daki bir “müttefik”e karşı) bunu da kınamaya eklemek gerekir. Ancak, beklenen sıcak yaz gerginliğinin önlenmesi, hatta dış sınırlarımızın ve aynı zamanda Avrupa’nın sınırlarının da sahada dokunulmaz olduğunun kanıtlanması için Türkiye’ye karşı “diş geçiren” başka birçok önlem ve yaptırıma da ihtiyaç var.
Erdoğan bizi savaşla tehdit ettiğinde tüm tepki araçlarımızı şimdi tüketmezsek ne zaman yapacağız? Zamanı şimdi…”
Şımarık çocuk Yunanistan’dan farklı başkentlerde şikayet diplomasisi